เกาะพะงันเป็นเกาะที่มีชื่อเสียงโด่งดังไปทั่วโลก โดยเฉพาะบริเวณหาดริ้น ซึ่งเป็นสถานที่จัดงานฟูลมูนปาร์ตี้เป็นประจำทุกคืนที่พระจันทร์เต็มดวง ทว่าในช่วงเวลาอื่นๆ นักท่องเที่ยวจากทั่วสารทิศก็ยังนิยมเดินทางไปเยือนเกาะพะงันกันอย่างเนืองแน่น โดยเฉพาะในช่วงฤดูร้อนสถานที่ท่องเที่ยวบนเกาะพะงันนอกจากชายหาดอันสวยสดงดงามและน้ำทะเลสีครามแล้ว ยังมีธรรมชาติมากมายให้นักท่องเที่ยวได้สัมผัส ไม่ว่าจะเป็นน้ำตก ขุนเขา หรือชมวิถีชีวิตชาวสวนมะพร้าวและชาวประมงพื้นบ้าน ที่ยังคงพบเห็นได้ที่บ้านโฉลกหลำด้วยความหลากหลายครบรสของแหล่งท่องเที่ยว เกาะพะงันจึงเป็นสถานที่ยอดนิยมอีกแห่งหนึ่งที่นักท่องเที่ยวทั้งไทยและเทศไม่ควรพลาด

เกาะพะงันมีเนื้อที่ประมาณ 120,625 ไร่ หรือ 168 ตารางกิโลเมตร เป็นอำเภอที่มีพื้นที่น้อยที่สุดของจังหวัดสุราษฎร์ธานี อยู่ห่างจากตัวจังหวัดประมาณ 100 กิโลเมตร ประกอบด้วยเกาะใหญ่ 2 เกาะ คือ เกาะพะงันและเกาะเต่า พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นภูเขา ชายหาด มีที่ราบเพียง 1 ใน 4 ของพื้นที่ทั้งหมด มีสันทราย และแนวหินปะการังรอบเกาะเกาะพะงันเป็นเกาะที่มีผู้คนอาศัยอยู่เป็นเวลาช้านาน สันนิษฐานว่าพวกแรกที่มาอยู่บนเกาะพะงันน่าจะเป็นแขกจากมลายูที่อยู่แถบจังหวัดนครศรีธรรมราช หรือไม่ก็เป็นพวกแขกที่มาจากปัตตานี โดยโยกย้ายมาอาศัยและประกอบอาชีพทำการประมงเป็นหลัก การที่สันนิษฐานว่าชนกลุ่มแรกบนเกาะพะงันเป็นชาวมลายูก็เพราะสังเกตจากชื่อของเกาะและสถานที่บางแห่งบนเกาะ เช่น คำว่า เกาะพะงัน อดีตนายอำเภอเกาะสมุยกล่าวไว้ว่า เดิมชื่อ “เกาะราฮัม” ซึ่งแปลว่าดำตะคุ่ม หรือเกาะบางเกาะ เช่น เกาะวัวตาหลับ เกาะเหล้าหยู ก็มาจากภาษามลายูแต่ในอีกความหมายหนึ่งกล่าวไว้ว่า ชื่อเกาะพะงันมีความหมายมาจากคำว่า “หลังงัน” เป็นภาษาถิ่นหมายถึงสันทรายที่โผล่พ้นน้ำเมื่อยามน้ำลง ชื่อเกาะพะงันนั้นเดิมทีไม่มีสระอะ หลังจากที่ได้รับการยกฐานะเป็นกิ่งอำเภอเมื่อ พ.ศ. 2513 และเป็นอำเภอเกาะพะงัน เมื่อ พ.ศ. 2520 ทางราชการได้เพิ่มสระเป็น “พะงัน” จนถึงทุกวันนี้ คำว่า “พงัน” หรือ “พะงัน” จึงมีความหมายเดียวกันเกาะพะงันยังคงความสมบูรณ์และทรงคุณค่าทางประวัติศาสตร์และธรรมชาติ ด้วยพระมหากรุณาธิคุณยิ่งของพระมหากษัตริย์แห่งราชวงศ์จักรี ที่เสด็จประพาสอำเภอเกาะพะงันถึง 4 พระองค์ คือ รัชกาลที่ 5 รัชกาลที่ 6 รัชกาลที่ 7 และรัชกาลที่ 9 ทุกพระองค์ได้จารึกพระปรมาภิไธยย่อไว้ที่น้ำตกธารเสด็จ โดยเฉพาะรัชกาลที่ 5 เสด็จประพาสถึง 14 ครั้งเลยทีเดียว

ทิปส์ท่องเที่ยว

• ไม่ควรขี่มอเตอร์ไซค์บนเกาะพะงันหากไม่ชำนาญ เพราะเส้นทางค่อนข้างสูงชัน และบางเส้นทางเป็นทางลูกรัง เป็นหลุมเป็นบ่อ ควรขับขี่ด้วยความระมัดระวัง หรือควรเช่ารถประเภทอื่นจะดีกว่า
• การเที่ยวงานฟูลมูนปาร์ตี้ ควรระมัดระวังเรื่องของมีค่าต่างๆ กล้องถ่ายภาพ โทรศัพท์มือถือ กระเป๋าสตางค์ เพราะคนค่อนข้างเยอะ การดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ควรดื่มตามความเหมาะสมของแต่ละคน เพราะถ้าหากเช่ารถมาจะเป็นอันตรายในขากลับได้
• สำหรับนักเดินป่าที่จะเดินขึ้นไปพักแรมบนยอดเขาหรา ควรเตรียมร่างกายให้พร้อม และเตรียมอุปกรณ์ให้ครบ ทั้งยา อาหาร น้ำ เครื่องนอนต่างๆ เสื้อผ้าที่เหมาะกับสภาพพื้นที่ และติดต่อเจ้าหน้าที่นำทางไปด้วยทุกครั้ง